Komijnekaas is een heerlijke Hollandse kaas die zijn karakteristieke, kruidige smaak dankt aan de toevoeging van komijnzaad tijdens het kaasmaakproces. Deze kaas combineert de romige zachtheid van jonge kaas met de pittige, nootachtige smaak van komijn — een unieke combinatie die al eeuwen populair is in Nederland.

Als marktkoopman zeg ik altijd:
“Komijnekaas is de perfecte borrelkaas — lekker hartig met een vleugje kruidigheid!”

Hoe wordt komijnekaas gemaakt?

Tijdens het bereiden van de kaas wordt komijnzaad (soms ook karwijzaad) door de wrongel gemengd voordat de kaas wordt geperst. Daarna wordt de kaas gezouten en gerijpt, waardoor de smaak zich verder ontwikkelt.

Er bestaan verschillende soorten komijnekaas, zoals:

• Jonge komijnekaas – zacht en romig van smaak

• Belegen komijnekaas – iets pittiger en steviger

• Oude komijnekaas – krachtig, vol en intens van smaak

Herkomst en traditie

Komijnekaas kent een lange geschiedenis in Nederland, vooral in Noord-Holland en Friesland. Het is zelfs één van de bekendste Nederlandse streekproducten, vaak gemaakt volgens oude familierecepten.

Komijnekaas wordt gemaakt volgens het traditionele Nederlandse kaasproces, met één belangrijk verschil: er worden komijnzaden aan toegevoegd. Dit geeft de kaas zijn kruidige en nootachtige smaak.

Hieronder leg ik stap voor stap uit hoe komijnekaas wordt gemaakt:

1. Verse melk verzamelen

De kaasmakers gebruiken verse koemelk, meestal gepasteuriseerd om de melk veilig te maken. Voor boerenkaas kan ook rauwe melk worden gebruikt.

2. Stremmen van de melk

Er wordt stremsel toegevoegd aan de melk, waardoor de melk gaat klonteren en wrongel (de vaste stof) en wei (de vloeistof) ontstaan.

3. Toevoegen van komijnzaad

Nu komt het speciale moment: er worden komijnzaden (soms ook karwijzaden) door de wrongel geroerd. Dit gebeurt vóór het persen, zodat de zaden gelijkmatig verdeeld worden in de kaas.

“Dat komijnzaad zorgt voor die herkenbare kruidige geur en smaak – precies wat komijnekaas zo lekker maakt!”

4. Persen en pekelen

De wrongel wordt in kaasvormen geperst, zodat overtollige wei eruit loopt. Daarna gaat de kaas in een pekelbad (zoutwaterbad), wat de smaak versterkt en de kaas langer houdbaar maakt.

5. Rijpen

De kazen worden op houten planken gerijpt in een kaaspakhuis. De duur van de rijping bepaalt de smaak:

• Jong (4 weken) – mild en romig

• Belegen (16–24 weken) – iets pittiger

• Oud (meer dan 10 maanden) – krachtig en vol van smaak

Tijdens het rijpen worden de kazen regelmatig gekeerd en gecontroleerd om de kwaliteit te waarborgen.

Waar smaakt komijnekaas naar?

Komijnekaas heeft een hartige, kruidige en licht nootachtige smaak die direct opvalt zodra je een hap neemt. De komijnzaadjes geven de kaas een warme, aromatische toets, terwijl de romige kaas zelf zorgt voor een zachte balans.

Bij een jonge komijnekaas proef je vooral de milde, romige tonen met een vleugje kruidigheid. Een oude komijnekaas daarentegen is wat steviger en heeft een krachtige, bijna pittige smaak met een diep aroma van komijn.

Je zou kunnen zeggen:

“Komijnekaas smaakt alsof een klassieke Nederlandse kaas en een exotisch kruid elkaar de hand hebben gegeven – vertrouwd, maar met een verrassend tintje!”

In komijnekaas zit natuurlijk meer dan alleen kaas – het is een feestje van smaken! De basis is romige koemelk, maar het geheim zit ‘m in die kleine komijnzaadjes die overal tussendoor zitten. Ze geven de kaas die warme, kruidige kick waardoor je meteen denkt: “Ah, dát is komijnekaas!” 😋

De ingrediëntenlijst op een rijtje:

• 🧀 Koemelk – de ster van de show

• 🌾 Komijnzaad – kleine zaadjes met groot karakter

• 🧂 Zout – voor die lekkere hartige touch

• 🧫 Zuursel & stremsel – zorgen dat melk kaas wordt (magie in actie!)

Of je nu houdt van een jonge, zachte komijnekaas of een oude, pittige variant die een beetje prikt op je tong – het is altijd een smaak die blijft hangen.

“Komijnekaas is als een kaas die op vakantie is geweest in het Midden-Oosten en een koffer vol komijn mee terugnam!”

Komijnekaas is niet alleen lekker, maar ook best goed voor je – zolang je er natuurlijk niet de hele kaas in één keer van opeet .

Deze kaas bevat veel eiwitten, calcium en vitamines A, B en D, die belangrijk zijn voor sterke botten, tanden en spieren. De komijnzaadjes voegen daar nog een extraatje aan toe: ze staan bekend om hun spijsverteringsbevorderende werking en een rustgevend effect op de maag.

Een paar gezondheidsweetjes:

• Eiwitrijk: goed voor spierherstel en energie

• Calciumbron: helpt bij sterke botten

• Komijn: ondersteunt de spijsvertering

• Let op het vetgehalte: vooral oude kaas bevat wat meer vet en zout

“Komijnekaas is eigenlijk een slimme keuze voor wie wil genieten van kaas met pit én een beetje extra voordeel voor je gezondheid!”

Ja hoor! Komijnekaas is van nature glutenvrij.
Deze kaas wordt gemaakt van koemelk, komijnzaad, zuursel, stremsel en zout – en daar komt geen graankorrel aan te pas. Dat betekent dat mensen met glutenintolerantie of coeliakie gerust van een plakje kunnen genieten.

Toch een kleine kanttekening:
Sommige fabrieksmatig verpakte kazen kunnen sporen van gluten bevatten als ze in een omgeving worden verwerkt waar ook andere producten met gluten liggen. Check bij twijfel dus altijd even het etiket. 🧾

“Kort gezegd: komijnekaas is van zichzelf glutenvrij, dus gewoon lekker genieten van die kruidige, romige smaak!”

De prijs van komijnekaas hangt af van hoe oud de kaas is. Over het algemeen betaal je:

• 🧀 Jong Belegen komijnekaas: rondde €16,- per kilo

• 🧀 Belegen komijnekaas: rond de €17,- per kilo

• 🧀 Oude komijnekaas: vaak  rond de €20,- per kilo

Dat prijsverschil heeft alles te maken met de rijpingstijd.

Jonge komijnekaas rijpt maar een paar weken en heeft daardoor een romige, milde smaak. De komijnzaadjes proef je subtiel op de achtergrond.
Oude komijnekaas daarentegen rijpt maandenlang, waardoor hij harder, pittiger en intenser van smaak wordt. De komijn komt sterker naar voren en geeft die typische, kruidige nasmaak waar kaasliefhebbers zo dol op zijn.

“Je kunt zeggen: jonge komijnekaas smeert lekker op brood, oude komijnekaas past perfect bij een goed glas rode wijn.”